Wie spreekt de waarheid over gezonde voeding?
Artikel door: Inge de Munnik
In de huidige tijd waar voeding een wereld-business is, blijkt fraude aan de orde van de dag. Alle spelers willen winst maken en worden soms valsspelers op zoek naar de mazen van de wet. Dit leidt tot voedselschandalen zoals paardenvlees in rundvlees en misleidende gezondheidsclaims. Er zijn ontelbare verontrustende berichten in de media over giftige en kankerverwekkende stoffen in onze voeding. De publiekelijk strijd hierover is volgens hoogleraar Fred Brouns de reden dat zelfs overheid en wetenschappers niet meer worden geloofd. “Mensen creëren hun eigen waarheid omdat ze niemand meer geloven; er wordt heel wat bij elkaar gegoogled”. Dit zei Brouns tijdens de publiekslezing van de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen op 23 januari 2014.
Zo wordt er op internet en in enkele populaire boeken ten onrechte gespuid dat tarwe ziekmakend is omdat er lectinen en gluten in zitten die een “lekkende darm” veroorzaken, leidend tot vele ziekten . Dit heeft de consumenten zo beïnvloed dat de vraag naar glutenvrij nu een ware hype is. De broodconsumptie in Nederland is zelfs afgenomen. Brouns: “En dat terwijl aangetoond is dat het regelmatig eten van volkoren producten het risico op diabetes en hart- en vaatziekten aanzienlijk vermindert.” Een ander voorbeeld is de recente berichtgeving dat energiedrankjes gevaarlijke hoeveelheden cafeïne bevatten. Je zou er zelfs acuut hartfalen van kunnen krijgen. Het werkelijke cafeïnegehalte in deze drankjes is minder dan de helft van het gehalte in koffie. “Onjuiste bangmakerij die leidt tot verkeerde interpretaties en maatregelen. Het echte probleem is dat deze drankjes in het uitgaansleven vaak worden afgewisseld met veel alcohol en party drugs”, aldus Brouns.
Zijn tip: wees op je hoede als je leest over een vreselijk gevaar of een groot gezondheidsvoordeel. Brouns onderbouwt deze uitspraak met tal van voorbeelden, waaruit blijkt dat de media niet tot nauwelijks de feiten controleren. “There is good press about bad science and bad press about good science” vat dit samen. "Eén verontrustend nieuwtje haalt makkelijk de voorpagina, terwijl vervolgonderzoeken die later het tegendeel bewijzen massaal genegeerd worden. Wetenschappelijke gefundeerde formuleringen zijn namelijk zelden ‘sexy’ maar eerder saai en behoudend!"
Brouns realiseert zich dat een boute uitspraak van een dokter of pseudo-voedingsexpert de consument snel op het verkeerde been zet. Maar let op: “Ook Dr. Oz wordt aangestuurd door commerciële belangen”. Vervolgens waarschuwt de professor voor zogenaamde voedingsdeskundigen, gewichtsconsulenten en lifestyle coaches die volgens hem “onmogelijk op basis van een schriftelijke cursus van een paar maanden voedingsonderzoek goed kunnen interpreteren. Hierdoor worden vaak adviezen gegeven die bij echte voedingswetenschappers de wenkbrauwen doen fronsen”. Daarom roept Brouns iedereen op te rade te gaan bij geregistreerde experts, zoals de European Food Safety Authority, het Voedingscentrum, de Nederlandse Vereniging van Diëtisten en de Nederlandse Academie van Voedingswetenschappen.
Reacties